برگی از نهج البلاغه/انسان و انواع آزمایش ها
حضرت علی (ع) در حکمت ۱۱۶ فرمودند: چه بسا کسی که با نعمت هایی که به او
رسیده، به دام افتد و با پرده پوشی بر گناه، فریب خورد و با ستایش شدن،
آزمایش گردد و خدا هیچ کسی را به چیزی همانند مهلت دادن نیامرزد.
* حکمت (۱۱۱) عشق تحمل ناشدنی امام (ع)
پس از بازگشت از جنگ صفین،
یکی از یاران دوست داشتنی امام به نام 'سهل بن حنیف' از دنیا رفت.
امیرالمومنین (ع) فرمودند: اگر کوهی مرا دوست بدارد، در هم فرو می ریزد.
(یعنی مصیبت ها به سرعت به سراغ او آید، که این سرنوشت در انتظار
پرهیزکاران و برگزیدگان خداست، همانند آن در حکمت ۱۱۲ آمده است.)
* حکمت (۱۱۲) آمادگی برای مشکلات
هر کسی که ما آهل بیت پیامبر (ص) را دوست بدارد، پس باید فقر را چونان لباس رویین بپذیرد. (یعنی آماده انواع محرومیت ها باشد).
* حکمت (۱۱۳) ارزش های والای اخلاقی
سرمایه
ای از عقل سودمندتر نیست و هیچ تنهایی ترسناک تر از خودبینی نمی باشد، و
هیچ عقلی همچون دوراندیشی، و هیچ بزرگواری چون تقوی نیست.
هیچ
همنشینی چون اخلاقی خوش، و میراثی چون ادب، و رهبری چون توفیق الهی، و
تجارتی چون عمل صالح، و سودی چون پاداش الهی، و هیچ پارسایی چون پرهیز از
شبهات نیست.
هیچ زهدی همچون بی اعتنایی به دنیای حرام، و دانشی چون
اندیشیدن، و عبادتی چون انجام واجبات، و ایمانی چون حیاء و صبر نیست و هیچ
خویشاوندی چون فروتنی، و شرافتی چون دانش، و عزتی چون بردباری، و پشتیبانی
مطمئن تر از مشورت کردن نیست.
* حکمت (۱۱۴) جایگاه خوشبینی و بدبینی در جامعه
هرگاه
نیکوکاری بر روزگار و مردم آن غالب آید، اگر کسی به دیگری گمان بد برد، در
حالی که از او عمل زشتی آشکار نشده، ستمکار است و اگر بدی بر زمانه و مردم
آن غالب شود و کسی به دیگری خوش گمان باشد، خود را فریب داده است.
* حکمت (۱۱۵) توجه به پایان پذیری دنیا
شخصی
از امام پرسید حال شما چگونه است؟ حضرت علی (ع) فرمودند: چگونه خواهد بود
حال کسی که در بقای خود ناپایدار و در سلامتی بیمار است و در آنجا که
آسایش دارد، مرگ او فرا می رسد!
* حکمت (۱۱۷) پرهیز از افراط و تفریط در دوستی با امام (ع)
دو گروه به خاطر من به هلاکت رسیدند، دوست افراط کننده و دشمن دشنام دهنده.
* حکمت (۱۱۸) استفاده از فرصت ها
از دست دادن فرصت ها، اندوهبار است.
* حکمت (۱۱۹) ضرورت شناخت دنیا
دنیای
حرام چون مار سمی است، پوست آن نرم ولی سم کشنده در درون دارد، نادان فریب
خورده به آن می گراید و هوشمند عاقل از آن دوری گزیند.
* حکمت (۱۲۰) روانشناسی قبائل قریش
از
امام (ع) درباره قریش پرسیدند. آن حضرت فرمودند: اما بنی مخزوم، گل خوشبوی
قریشند که شنیدن سخن مردانشان و ازدواج با زنانشان را دوست داریم. اما بنی
عبد شمس، بداندیش تر و بخیل تر می باشند و اما ما (بنی هاشم) آنچه در دست
داریم بخشنده تر، و برای جانبازی در راه دین سخاوتمندتریم .
آنها شمارشان بیشتر اما فریبکارتر و زشت روی ترند و ما گویاتر و خیرخواه تر و خوشروتر هستیم.